Francja

Podstawowe informacje

Język urzędowy: francuski

Stolica: Paryż

Ustrój polityczny: republika

Jednostka monetarna: euro (EUR, €)

Strefa czasowa: UTC +1 -zima UTC +2 -lato

Hymn państwowy: La Marseillaise (Marsylianka)

Kod ISO 3166: FR

Domena internetowa: .fr

Kod samochodowy: F

Kod telefoniczny: +33

Położenie

Francja to państwo, którego część metropolitarna znajduje się w Europie Zachodniej, posiadające także zamorskie terytoria na innych kontynentach. Francja metropolitarna rozciąga się od Morza Śródziemnego na południu do kanału La Manche i Morza Północnego na północy, oraz od Renu na wschodzie do Zatoki Biskajskiej na zachodzie. Francuzi często nazywają swój kraj l'Hexagone (sześciokąt) - pochodzi to od kształtu Francji metropolitarnej (terytoria francuskie w Europie). Francja graniczy z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, Monako, Andorą i Hiszpanią. Terytoria zamorskie graniczą również z Brazylią, Surinamem i Antylami Holenderskimi. Kraj jest także połączony z Wielką Brytanią przez tunel pod kanałem La Manche.

Klimat

Na północy kraju wilgotny klimat umiarkowany (chłodne lata, dość ciepłe zimy). Wiosna to najlepsza pora na zwiedzanie Paryża, trzeba być jednak przygotowanym na deszcze. Jesienią ranki bywają raczej zimne i nieprzyjemne, ale przed południem się wypogadza. Na południu lata są suche, a temperatura często przekracza 30°C. Sporadycznie występują silne burze i grad. Zimy są łagodne (temperatury na wybrzeżu Morza Śródziemnego rzadko spadają poniżej 10°C) i często deszczowe. Jeszcze więcej opadów można się spodziewać wiosną. Wiele obszarów Francji ma odrębny mikroklimat. Utrapieniem Południa stał się porywisty, chłodny mistral. Wiatr ten wieje głównie zimą i wiosną, przynosząc słoneczną pogodę i jasne, bezchmurne niebo.

Historia

Granice współczesnej Francji pokrywają się mniej więcej z granicami starożytnej Galii, która była zamieszkana przez celtyckich Galów. Galowie zostali podbici przez Rzymian w I wieku p.n.e. Ostatecznie Galowie przejęli kulturę oraz mowę najeźdźców. Podobnie było z chrześcijaństwem, które zostało przyjęte na tych terenach w II wieku n.e. i III wieku n.e. Jako samodzielne państwo Francja istnieje od 843 wraz z podziałem imperium karolińskiego na części wschodnią, centralną i zachodnią. Zachodnia część w przybliżeniu odpowiadała terytorium współczesnej Francji. Francja była monarchią do 1792 roku kiedy to dzięki rewolucji francuskiej została utworzona I Republika Francuska. Napoleon Bonaparte przejął kontrolę w republice w 1799 czyniąc się I konsulem. W maju 1804 Francja została proklamowana cesarstwem. W wyniku kilku wojen jego armie podbiły wiele krajów, ustanawiając w nich władców wywodzących się z rodziny Bonapartego. W następstwie upadku Napoleona w 1815 we Francji zostaje przywrócona monarchia. W 1830 w wyniku tzw. rewolucji lipcowej powstaje konstytucyjna Monarchia Lipcowa, zastąpiona w 1848 przez II Republikę. Krótki okres tej formy rządów zakończył się w 1852, kiedy to Ludwik Napoleon ogłosił powstanie II cesarstwa. Ludwik Napoleon (Napoleon III) został obalony w wyniku wojny francusko-pruskiej w 1870 i zastąpiony przez III republikę. IV Republika została ustanowiona po II wojnie światowej, aby ostatecznie w 1958 ulec przekształceniu w obecną na wpół-prezydencką V Republikę. We Francji szczególne znaczenie posiadały i posiadają loże masońskie, zwłaszcza Wielki Wschód Francji. Jego członkami było wielu czołowych polityków. Te loże przyczyniły się także do erozji znaczenia Kościoła katolickiego.

Regiony

Alzacja, Akwitania, Burgundia, Bretania, Centralny, Dolna Normandia, Franche-Comte, Górna Normandia, Île-de-France, Korsyka, Kraj Loary, Langwedocja-Roussillon, Limousin, Lotaryngia, Midi-Pyrénées, Nord-Pas-de-Calais, Owernia, Pikardia, Poitou-Charentes, Prowansja-Alpy-Wybrzeże Lazurowe, Rodan-Alpy, Szampania-Ardeny

Języki

Językiem urzędowym we Francji jest francuski, posługuje się nim znaczna większość mieszkańców tego kraju, jednak poza nim istnieje wiele języków regionalnych:

prowansalski - językiem tym (obecnie uważanym za dialekt francuskiego) posługuje się około 2 mln ludzi w południowej Francji ( Prowansja, Delfinat, Langwedocja)

bretoński - mówi nim zaledwie 1/3 z 1,5 milionowej populacji Bretończyków zamieszkujących płw. Bretoński w zachodniej Francji

alzacki - dialekt języka niemieckiego, posługują się nim germańscy Alzatczycy zamieszkujący Alzację we wschodniej Francji

baskijski - mówi nim kilkadziesiąt tysięcy Basków zamieszkujących prowincję Bearn

kataloński - posługuje się nim kilkadziesiąt tysięcy Katalończyków zamieszkujących prowincję Roussillion w południowej Francji, przy granicy z Hiszpanią

arabski - posługuje się nim około 3 mln imigrantów z Afryki Północnej, gł. w większych miastach oraz na lazurowym wybrzeżu

flamandzki - mówi nim kilkadziesiąt tysięcy ludzi pochodzenia niderlandzkiego, zamieszkujących północną Francję (obszar Calais i Artois)

korsykański - posługują się nim mieszkańcy Korsyki, jest to mieszanka języka francuskiego i włoskiego

lotaryński - dialekt języka niemieckiego, posługują się nim germańscy Lotaryńczycy zamieszkujący Lotaryngię przy granicy z Niemcami

Najciekawsze miejsca

Paryż: stolica i największa aglomeracja Francji, położona w centrum Basenu Paryskiego, nad Sekwaną (La Seine). Miasto stanowi centrum polityczne, ekonomiczne i kulturalne kraju, jedno z 10. największych w Europie. Znajdują się tu liczne zabytki i atrakcje turystyczne, co powoduje, że Paryż jest co roku odwiedzany przez miliony turystów. W Paryżu znajduje się wiele zabytków z różnych epok, dzieł sztuki, budowli architektonicznych, muzeów, uczelni oraz instytucji o znaczeniu międzynarodowym. Paryż to również światowe centrum mody. Najbardziej znane zabytkowe budowle to: Wieża Eiffla, Katedra Notre-Dame, Łuk Triumfalny, Bazylika Sacre-Coeur, wzgórze Montmartre, Conciergerie - dawne więzienie, Sainte-Chapelle - XIII-wieczna gotycka kaplica pałacowa, cmentarze: Pere Lachaise, cmentarz na Montmartre, na Montparnasse oraz katakumby Paryża. Warto zwiedzić paryskie muzea takie jak Luwr, Musee d'Orsay, czy też Centrum Pompidou (muzeum sztuki współczesnej oraz centrum kultury).

Marsylia: miasto w południowej Francji, drugim co do wielkości miastem tego kraju i trzecim zespołem miejskim. Położona jest w regionie Prowansja-Alpy-Wybrzeże Lazurowe, w departamencie Bouches-du-Rhône. Założona przez Greków w roku 600 p.n.e. jako Μασσαλία Massalia.

Lazurowe Wybrzeże: (fr. Côte d'Azur), znane także jako Riwiera Francuska, to odcinek wybrzeża Morza Śródziemnego we francuskiej Prowansji (region Prowansja-Alpy-Wybrzeże Lazurowe), rozciągający się od miejscowości Cassis na zachodzie (na wschód od Marsylii) aż po granicę włoską. Najważniejszy region turystyczny Francji, który odwiedza około 10 milionów turystów rocznie. Początki turystyki w tym obszarze sięgają początków XIX wieku, kiedy to w okresie zimowym przyjeżdżali tu bogaci Francuzi i Anglicy. Podczas okresu międzywojennego turyści pojawiają się także coraz częściej w okresie letnim. Po II wojnie światowej na całym wybrzeżu powstała intensywna zabudowa dla celów wypoczynkowych: hotele, mariny, kąpieliska i kasyna. Nazwy Wybrzeże Lazurowe użył po raz pierwszy francuski pisarz Stéphen Liégeard, który w 1887 wydał książkę zatytułowaną właśnie La côte d'azur. Za to Anglicy używali już wcześniej i nadal używają określenia Riviera (do której też wliczają część włoską wybrzeża) lub French Riviera (Riwiera Francuska). Najbardziej znane ośrodki Lazurowego Wybrzeża to: Cannes, Monte Carlo, Monaco, Saint-Tropez, Tulon, Nicea.

Zamki nad Loarą: Zamki te (ponad 300 średniowiecznych i renesansowych zamków) są malowniczo położone nad najdłuższą rzeką Francji - Loarą, oraz jej dopływami. Największe skupisko zamków można znaleźć w sześciu francuskich departamentach: Eure-et-Loir, Loiret, Loire-et-Cher, Cher, Indre, Indre-et-Loire. Większość zamków pochodzi z okresu renesansu i została zaprojektowana dla królów i arystokratów francuskich przez włoskich artystów. Istnieje także kilka zamków pochodzących z okresu wczesnego średniowiecza.